Schrijven is mijn grote liefde.
In ‘De weg van het schrijven’ neem ik je graag mee in wat ik leer en ontdek tijdens dit grote liefdesavontuur:
van het ‘schrijven van verhalen’ tot ‘schrijven als therapie’,
van ‘het schrijfproces’ tot ‘schrijfblokkades’,
van ‘gedichten’ tot ‘heuse boeken’.
Als jouw hart ook klopt voor schrijven, lees dan mee!
Vandaag op de agenda: schrijven doe je met je hele lijf!
Als je er oppervlakkig naar kijkt, lijkt het erop dat schrijven iets is dat je vooral met je hoofd doet, met je denken. Dat het iets cerebraals is. Het lijkt dat de rest van jezelf er weinig mee te doen heeft. En ook dat – in tegenstelling met andere kunstvormen – de woorden op de eerste plaats staan.
Niets is echter minder waar.
Schrijven is in de eerste plaats iets fysieks, iets zintuiglijks en sensueels.
Het is beeldend en dus een visuele kunstvorm.
‘Schrijven is fysiek, zintuiglijk en sensueel’
Diep in mij wist ik dit al lang, maar het was een weten dat gewoon sluimerend aanwezig was en waar ik me niet echt van bewust was.
Door de woorden van Julia Cameron en meer recent van Nathalie Goldberg te lezen, dringt het verder tot mijn bewustzijn door.
‘De taal van de kunst is het beeld, het symbool. Het is een woordenloze taal, zelfs als onze kunstvorm die van het woord is. De taal van de kunstenaar is een sensuele taal, een taal van diepgevoelde ervaring.’
Julia Cameron in ‘The artist’s way’
‘What people don’t realize is that writing is physical. It doesn’t have to do with thought alone. It has to do with sight, smell, taste, feeling, with everything being alive and activated.’
‘Writing is a visual art. And it’s a kinesthetic, visceral art too.’
Nathalie Goldberg in ‘Writing down the bones’
Dit klopt helemaal met hoe ik schrijven ervaar.
Momenteel werk ik aan een jeugdboek waarin mijn hoofdpersonage tijdens een hete zomer bij haar tante verblijft die IJslandse paarden heeft. Als ik een scène schrijf waarin ze aan de weide is, ben ik echt daar.
Ik zie voor me hoe de lucht kleurt, hoe de bomen zachtjes waaien.
Ik ruik de zomeravond, de bbq-geur, het stro en stof.
Ik zie hoe de paarden met hun staarten de vliegen wegwaaien. Ik zie ze indommelen in de hete zomerzon.
Ik voel een straaltje zweet over mijn rug lopen. Mijn kleren die wat kleven op mijn vochtige huid.
Ik voel mee wat mijn personage net heeft meegemaakt. Hoe haar verleden meespeelt in dit huidige moment. Ik hoor haar hoop en toekomstdromen fluisteren.
Dit alles laat ik intens op me inwerken.
Ik loop helemaal vol met alle sensaties.
Ik vul me ermee,
ik voel voel voel ze,
in elke cel van mijn lichaam,
in elk haar,
in elke tand,
tot ik ervan overloop en bijna barst.
En van daaruit komen er woorden.
Ik bedenk ze niet,
ze borrelen op als vanuit een onzichtbare bron,
en gutsen over het papier.
Mijn linkerhersenhelft volgt de stroom aan gevoelens en sensaties
en geeft er woorden aan.
Woorden die zo goed mogelijk kloppen,
die zo nauw mogelijk aansluiten.
Mijn linkerhersenhelft volgt alleen
en bepaalt niet de inhoud van wat ik schrijf,
bedenkt zelf niets.
Als het goed zit, is hij er alleen om woorden te geven,
om te vertalen.
Ja, schrijven voelt voor mij als vertalen.
Taal is niet mijn eerste taal.
Dat zijn de sensaties en de beelden,
de hele driedimensionale werkelijkheid die tot leven komt
en die vertaal ik in woorden.
‘Ik loop helemaal vol met alle sensaties. Tot ik ervan overloop en bijna barst. Van daaruit komen de woorden over het papier gegutst.’
Ook als ik een blog schrijf werkt het zo.
Meestal begin ik gewoon te schrijven over een onderwerp dat me aantrekt. Bijvoorbeeld voor deze blog schreef ik over het boek van Nathalie Goldberg dat ik net uithad. Ik schreef over wat ik ervan vond, wat het met me deed, wat me er vooral in trof.
Ik schrijf zomaar een eindje weg. Zinnen die vaak heel basaal zijn. Die bijlange niet ‘mooi’ zijn. Als ik mijn kritische verstand erover zou laten gaan, zou die zeggen ‘dat ik wel wat beters te doen heb dan zo’n onnozele prietpraat neer te schrijven’. Ik heb geleerd daar in deze fase van het schrijven niet naar te luisteren. Gewoon verder te schrijven. Te weten dat dit erbij hoort.
Tijdens dat ik ‘zomaar wat rond schrijf’ ontstaan er allerlei sensaties in me, eerst vaag, ver weg, moeilijk te grijpen, in flarden. Door verder te schrijven, worden ze sterker en krijgen ze meer body. Tot ik ineens voel waar de blog naartoe moet gaan. Tot ineens de volledige structuur, het volledige opzet en de kern van wat ik wil schrijven helder wordt.
Eigenlijk is schrijven magie. Of misschien eerder alchemie :-). Ik zet geen metalen om in goud, maar wel sensaties en beelden in woorden (die als het goed zit, opnieuw sensaties en beelden oproepen).
Voel je het kriebelen om zelf aan de slag te gaan?
Leg een pen en papier voor je klaar. Ga comfortabel zitten met je ogen gesloten.
Reis nu in gedachten af naar een plek naar keuze. Gelijk welke plek. De tuin van je grootouders waar je als kind kersen hielp plukken in de tuin. Het parkje waar je elke dag doorwandelt met de hond. Het strand in Tenerife waar je met je eerste grote liefde verbleef. De straten in New York die je enkel vanop tv kent. Het kan zelfs een plek zijn die alleen in je fantasie bestaat.
Ga dan in gedachten naar die plek toe en wees daar aanwezig, helemaal. Laat je zintuigen alle mogelijke informatie opnemen. Wat zie je? Wat hoor je? Wat ruik je? Wat proef je? Wat voel je?
Neem zoveel mogelijk waar. Wie is er nog bij je? Wat is er te zien in de verte? Welke geuren zijn er nog (naast de meest opvallende)? Hoe ziet de lucht eruit?
Werp ook eens een blik naar binnen en ga na welke gevoelens en gedachten er in jou leven als je op die plek bent.Als je denkt dat je alles hebt waargenomen, vraag je dan af wat er nog meer is. Wat is er nog meer te zien of te horen of te proeven of te ruiken? Nog nog nog.
Laat je helemaal vol lopen. Als je op het punt staat over te lopen, neem dan je pen en schrijf, voor zeker tien minuten. Laat je hand over het papier bewegen en blijf schrijven, ook als je even niet meer weet wat schrijven, herhaal dan gewoon het voorgaande wat je schreef (of schrijf desnoods ‘ik weet niet meer wat te schrijven’ 🙂 ).
Laat je verrassen. En vooral: have fun!
PS Ik ga niet beweren dat deze manier van schrijven voor iedereen werkt. Het zintuiglijke is erg belangrijk voor mij en ik ben, leef en schrijf heel intuïtief (mijn Myer Briggs Type Indicator is INFJ). Laat me in de reacties hieronder dus zeker iets weten over of het voor jou net zo werkt, of toch net een tikkeltje (of helemaal) anders.
PS PS Ook benieuwd welk MBTI-type jij bent? Deze website met vragenlijst en uitleg over de types vind ik een aanrader!
Foto van Mat Reding op Unsplash
